ใครหลายคนคงรู้กันอยู่แล้วว่า เจริญกรุง คือถนนสายแรกของประเทศไทย (ในนิยามและความหมายของความเป็นถนนแบบในปัจจุบัน) แต่ใครจะรู้บ้างว่า บนถนนสายแรกของประเทศสายนี้มีมัสยิดจดทะเบียนหลังแรกตั้งอยู่
มัสยิดบ้านอู่ เป็นมัสยิดจดทะเบียนหลังแรกของประเทศไทย(คนละความหมายกับมัสยิดหลังแรก) เป็นอีกหนึ่งมัสยิดเก่าแก่ของกรุงเทพมหานคร โดยข้อมูลจากเว็บไซต์ของสำนักงานคณะกรรมการอิสลามประจำกรุงเทพฯ islamicbangkok.or.th ระบุความเป็นมาของมัสยิดหลังนี้ไว้ว่า
“จากคำบอกเล่าของผู้เฒ่าผู้แก่ ที่เล่าขานต่อๆ กันมา กล่าวกันว่าในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 ได้อพยพชาวมุสลิมจากจังหวัดปัตตานีจำนวนหนึ่งเข้ามาอยู่ในกรุงเทพมหานครหรือบางกอกในสมัยนั้น รวมทั้งกระจายไปตามต่างจังหวัดใกล้เคียง ได้แก่ อยุธยา ฉะเชิงเทรา ปทุมธานี
ชุมชนมุสลิมบ้านอู่ ได้ก่อเกิดมาตั้งแต่สมัยนั้นเช่นกัน โดยผู้คนทั่วไปเรียนขานกันว่า “สุเหร่าแขก” ตามข้อความที่ปรากฏในโฉนดที่ดิน ซึ่งพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชการที่ 6 ทรงพระราชทานให้เป็นที่ตั้งของมัสยิดและกุโบร์ (สุสาน) ในปี ร.ศ. 130 ตรงกับ พ.ศ. 2455”
มัสยิดบ้านอู่ ตั้งอยู่บนถนนเจริญกรุง ย่านการค้าที่คลาคล่ำไปด้วยสินค้าและผู้คนนับตั้งแต่อดีตจนถึงทุกวันนี้ ตัวอาคารมัสยิดถูกล้อมรอบด้วยอาคารสูง ทั้งห้างสรรพสินค้า โรงแรม และสำนักงาน ปัจจุบันที่ดินอันเป็นที่ตั้งของอาคารมัสยิด กุโบร์ และที่ดินวะกัฟสำหรับปลูกบ้านพักอาศัย มีเนื้อที่รวมกันทั้งสิ้น 2 ไร่ 22.75 ตารางวา คิดเป็นมูลค่ากว่า 300 ล้านบาทเลยทีเดียว
อิสหาก บูรณะกร กรรมการมัสยิดบ้านอู่เล่าให้เราฟังในวันที่เราเดินทางไปกระชับมิตรกันที่นี่ว่า ด้วยความที่มัสยิดตั้งอยู่ในทำเลทอง และเป็นย่านการค้าที่ผู้คนพลุกพล่าน จึงทำให้ให้มีนายทุนติดต่อเข้ามาขอซื้อที่ดินของมัสยิดเป็นระยะ แต่กรรมการมัสยิดยืนยันว่าไม่สามารถขายที่ดินผืนนี้ได้เพราะเป็นกรรมสิทธิ์ของมัสยิด
ถึงแม้ว่าตัวอาคารมัสยิดในปัจจุบันจะถูกบูรณะขึ้นใหม่เมื่อปี พ.ศ.2535 แต่ด้วยความที่อยู่มานานมัสยิดหลังนี้จึงยังคงหลงเหลือร่องรอยของความเก่าแก่ให้เห็นกันอยู่ เช่นจานชามและตะเกียงเจ้าพายุเก่าแก่ที่เรียงรายอยู่ในตู้กระจกภายในมัสยิด ซึ่งบังอิสหากเล่าให้ฟังว่าเป็นของพระราชทานจากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 หรือจะเป็นกลองหน้าเดียวสำหรับตีบอกเวลาละหมาดที่อายุอานามปาเข้าไป 110 ปีเลยทีเดียว
การเดินทางมายังมัสยิดบ้านอู่นั้นทำได้ไม่ยาก และสามารถมาได้หลายวิธีการ หากใครถนัดขับรถมาเองก็ขับเข้ามาใน ซ.เจริญกรุง 46 หรือจะจอดที่ห้างโรบินสันซึ่งตั้งอยู่ปากซอยแล้วเดินเข้าไปยังมัสยิดก็ใกล้นิดเดียว หรือใครจะใช้บริการรถไฟฟ้าก็ลงที่สถานีตากสิน จากนั้นเดินเลียบแม่น้ำเลาะตามซอกตึก อึดใจเดียวก็จะมาอยู่ที่หน้ามัสยิดแล้ว
แค่เพียงหนึ่งวันกับการมากระชับมิตรที่มัสยิดบ้านอู่ มัสยิดจดทะเบียนหลังแรก บนถนนสายแรกของประเทศ ทำให้เราได้เรียนรู้ว่า ท่ามกลางความเจริญ เราคงไม่อาจหยุดการเติบโตของสิ่งปลูกสร้างได้ แต่อย่างน้อยเรายังคงสามารถรักษาพื้นที่แห่งศรัทธาของเราไว้ หากหัวใจของเราเราเข้มแข็งและร้อยเรียงเป็นหนึ่งเดียวกัน
หมายเหตุ – กระชับมิตร คอลัมน์ใหม่ที่ล้อไปกับรายการทีวีในชื่อเดียวกัน ด้วยความตั้งใจที่อยากจะชวนคนอ่านให้ออกเดินทางไปพบปะ เรียนรู้ และพูดคุย กับผู้คนในหลากหลายสถานที่
คอลัมน์ : กระชับมิตร
ผู้เขียน : กองบรรณาธิการ
ตีพิมพ์ : Halal Life 30
