วิกฤตมนุษยธรรม หายนะที่กำลังซ้ำเติมอัฟกานิสถาน

หลังหมดงบประมาณไปมหาศาลและสูญเสียไปหลายร้อยชีวิต ในสองทศวรรษแห่ง “สงครามต่อต้านการก่อการร้าย” สหรัฐฯและพันธมิตรได้ถอนตัวออกจากอัฟกานิสถาน

ภายใต้การยึดครองของกลุ่มตอลิบานหลังจากการถอนตัวของกองกำลังระหว่างประเทศ ภัยพิบัติด้านมนุษยธรรมอันน่าสะพรึงกลัวในอัฟกานิสถานกำลังถูกตีแผ่ ชาวอัฟกันหลายพันคนต้องออกจากบ้านหลังจากกลุ่มตอลิบานยึดพื้นที่ต่างๆ เพิ่มมากขึ้นในช่วงไม่กี่สัปดาห์ที่ผ่านมา นั่นทำให้การช่วยเหลือด้านมนุษยธรรมและการเข้าถึงกลุ่มคนเปราะบางมีความจำเป็นมากขึ้น

ผู้พลัดถิ่นภายในประเทศ

ก่อนหน้าตอลิบานจะเปิดปฏิบัติการบุกเข้าเมืองหลวงของอัฟกานิสถาน ผู้คนหลายพันจากพื้นที่ต่างๆ ของประเทศได้หลบหนีมายังกรุงคาบูล แค่เฉพาะในปีนี้มีผู้ย้ายมาจำนวนมากถึง 500,000 คน

ประมาณ 80% ของผู้พลัดถิ่นในประเทศรอบนี้ประกอบด้วยผู้หญิงและเด็ก พวกเขาเป็นกลุ่มคนเปราะบางที่จิตใจบอบช้ำ เต็มไปด้วยความเครียด วิตกกังวล และร่างกายบาดเจ็บ ความจำเป็นเร่งด่วนที่สุดสำหรับพวกเขาเหล่านั้น ได้แก่ อาหาร น้ำ ที่พักพิง และการสนับสนุนด้านสุขภาพ

ที่พักพิงชั่วคราว

จากการสู้รบรุนแรงในพื้นที่ชนบทและเมืองสำคัญต่างๆ ส่งผลให้ชาวอัฟกันหลายพันลี้ภัยเข้ามายังกรุงคาบูล ทำให้มีที่พักพิงชั่วคราวเกิดขึ้นตามสวนสาธารณะต่างๆ เช่น Shahr-e-Naw Park และSarai Shamali ที่ตั้งอยู่ทางตอนเหนือของกรุงคาบูล ซึ่งที่พักพิงชั่วคราวเหล่านี้อาจต้องพบเจอกับปัญหาเมื่อฤดูหนาวกำลังมาถึงอย่างรวดเร็ว

ความไม่มั่นคงทางอาหาร

แม้กระทั่งในช่วงก่อนการถอนตัวของสหรัฐฯ อัฟกานิสถานก็กำลังต้องเผชิญกับปัญหาการขาดแคลนอาหารอันเนื่องมาจากภัยแล้ง โรคระบาด และความขัดแย้งยาวนานหลายทศวรรษ ส่งผลให้ภาวะความไม่มั่นคงทางอาหารในอัฟกานิสถานรุนแรงขึ้น เกือบ 50% ของเด็กอายุต่ำกว่า 5 ปีมีภาวะทุพโภชนาการหรือขาดแคลนสารอาหาร นอกจากนี้หนึ่งในสามของประชากรอัฟกันกำลังเผชิญกับความไม่มั่นคงทางอาหารอย่างรุนแรง

ต้นปีที่ผ่านมา ชาวอัฟกานิสถานครึ่งหนึ่งต้องการความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรม ในจำนวนนี้มีผู้หญิงประมาณ 4 ล้านคน และเด็กอีกจำนวน 10 ล้านคน

นอกจากนี้ความต้องการด้านมนุษยธรรมได้เพิ่มขึ้นอย่างเห็นได้ชัดจากวิกฤตที่เกิดขึ้นจากความขัดแย้งและภัยแล้ง ข้อมูลจากโครงการอาหารโลก (World Food Programme) ระบุว่า ภัยแล้งส่งผลกระทบในทางลบต่อปศุสัตว์ และทำให้ต้องสูญเสียพืชผลไปกว่า 40%

ผลกระทบจาก COVID-19

ผลกระทบทางเศรษฐกิจและสังคมอันเกิดมาจาก COVID-19 ยิ่งทำให้สถานการณ์ย่ำแย่ลงไปอีก เพราะอัฟกานิสถานกำลังต้องเผชิญกับระลอกสามที่รุนแรงกว่าเดิม

องค์การอนามัยโลก (WHO) ได้แสดงความกังวลเกี่ยวกับการแพร่กระจายของ COVID-19 ในอัฟกานิสถาน เนื่องจากสถานการณ์ที่เกิดขึ้นนั้นส่งผลให้การฉีดวัคซีนช้าลง หากกลุ่มตอลิบานต่อต้านการฉีดวัคซีน (ดูอ้างอิงด้านล่าง) หน่วยงานด้านสาธารณสุขก็เกรงว่า COVID-19 จะแพร่ระบาดอย่างรวดเร็ว

Shahid Meezan ที่ปรึกษาของสหประชาชาติ ซึ่งทำงานในอัฟกานิสถานมานานหลายปีกล่าวในการให้สัมภาษณ์กับ SciDev.net ว่า มันขึ้นอยู่กับการเลือกผู้นำท้องถิ่นของแต่ละเขต “ตัวอย่างเช่นในเขต Paktia ทางตะวันออกของอัฟกานิสถาน กลุ่มตอลิบานได้ติดประกาศเตือนเรื่องการฉีดวัคซีนและเจ้าหน้าที่สาธารณสุข”

การดูแลสาธารณสุข

การดูแลสาธารณสุขเป็นสิ่งจำเป็นอย่างไม่ต้องสงสัย ในช่วงหลายสัปดาห์ที่ผ่านมาจนถึงวันที่ตอลิบานกลับเข้ายึดครอง ผู้คนหลายพันได้รับบาดเจ็บจากการสู้รบในเมืองต่างๆ

จากข้อมูลขององค์การอนามัยโลก (WHO) ระบุว่า อุปกรณ์ทางการแพทย์ที่มีอยู่ในปัจจุบันไม่เพียงพอต่อความต้องการ ความต้องการเร่งด่วนที่สุดฝนตอนนี้คือ บริการอนามัยการเจริญพันธุ์และกุมารเวชศาสตร์ และเพื่อรับมือกับภาวะขาดสารอาหารที่เพิ่มขึ้นในเด็ก อาหารเสริมต่างๆ ก็มีความจำเป็นอย่างยิ่งเช่นเดียวกัน

สภาพเศรษฐกิจและความช่วยเหลือระหว่างประเทศ

ภาวะเศรษฐกิจของอัฟกานิสถานนั้นผันผวนเป็นทุนเดิมอยู่แล้ว และต้องอาศัยการสนับสนุนจากต่างประเทศเป็นอย่างมาก ซึ่งส่วนใหญ่กำลังต้องเผชิญกับความไม่ชัดเจน นอกจากนี้ผู้ที่อาศัยอยู่ในต่างประเทศก็ไม่สามารถส่งความช่วยเหลือทางการเงินให้กับครอบครัวในอัฟกานิสถานได้ ในขณะนี้การส่งความช่วยเหลือไปยังคนนับล้านที่อยู่ในอัฟกานิสถานยังเต็มไปด้วยความไม่แน่นอน

ธนาคารส่วนใหญ่ในอัฟกานิสถานก็ปิดทำการ หากประชากรในประเทศใช้จ่ายเงินสดที่มีอยู่จนหมด พวกเขาจะไม่สามารถถอนเงินจากธนาคารเพื่อใช้จ่ายในสิ่งที่จำเป็นได้ วิกฤตเงินสดส่งผลกระทบอย่างใหญ่หลวงต่อคนธรรมดา เนื่องจากผู้คนจำนวนมากจะไม่สามารถเข้าถึงสิ่งของจำเป็นได้อีกต่อไป

นอกจากนี้ สหรัฐฯยังได้อายัดสินทรัพย์ของธนาคารกลางอัฟกานิสถาน เพื่อป้องกันไม่ให้กลุ่มตอลิบานไม่ให้เข้าถึงแหล่งเงินนี้ เนื่องจากสินทรัพย์ของธนาคารกลางอัฟกานิสถานส่วนใหญ่ไม่ได้อยู่ในประเทศ ส่งผลให้กลุ่มตอลิบานจะไม่สามารถเข้าถึงทุนสำรองระหว่างประเทศของอัฟกานิสถานได้ และนั่นจะนำไปสู่อัตราเงินเฟ้อที่เพิ่มสูงขึ้นรวมไปถึงการลดค่าเงิน ซึ่งจะส่งผลให้ราคาอาหารแพงขึ้นและยิ่งทำให้คนยากจนเดือดร้อน

นอกจากนั้นประชาคมระหว่างประเทศยังได้ชะลอความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรมแก่อัฟกานิสถาน การดำเนินงานด้านมนุษยธรรมในประเทศจะขาดหายไปหลายปี หลังจากได้รับการตอบรับสูงสุดจากทั่วโลกในช่วงต้นทศวรรษ 2000 องค์กรพัฒนาเอกชนระหว่างประเทศที่เคยทำงานในหลายเขตของประเทศได้ลดจำนวนลงในช่วงหลายปีที่ผ่านมา และนั่นทำให้ประชากรกลุ่มเปราะบางจำนวนมากไม่สามารถเข้าถึงความช่วยเหลือได้

จากความไร้เสถียรภาพจากความขัดแย้งอันยาวนาน ไปจนถึงภัยธรรมชาติ ความแห้งแล้ง และอุทกภัย ชาวอัฟกันในวันนี้ต้องเผชิญกับหลากหลายวิกฤตที่อาจนำไปสู่จำนวนผู้เสียชีวิตที่เพิ่มสูงขึ้น ยูนิเซฟระบุว่าประชากรที่เปราะบางที่สุดในอัฟกานิสถานอย่างเด็ก สตรี และผู้สูงอายุ เป็นกลุ่มที่ได้รับผลกระทบมากที่สุดจากวิกฤตการณ์ต่างๆ ที่เกิดขึ้น และเรียกร้องให้มีการส่งเสริมการเข้าถึงด้านมนุษยธรรมอย่างปลอดภัย

ในภาพรวม อัฟกานิสถานยังคงตกอยู่ภายใต้วิกฤตด้านมนุษยธรรม และมากไปกว่านั้น กลุ่มตอลิบานได้เข้าปกครองประเทศเป็นที่เรียบร้อยแล้ว การหลบเลี่ยงพวกเขาภายในอัฟกานิสถานจึงเป็นสิ่งที่ไม่น่าจะเป็นไปได้

ตอลิบานคาดหวังให้คนในประเทศกลับไปทำงานที่จำเป็น พวกเขาประกาศ “การนิรโทษกรรม” ให้กับเจ้าหน้ารัฐทุกคน อย่างไรก็ตาม ความทรงจำต่อระบอบการปกครองของตอลิบานยังคงฝังแน่นอยู่ในจิตใจของชาวอัฟกัน ทำให้เกิดคำถามว่า จะมีชาวอัฟกันพลัดถิ่นกี่คนที่ได้กลับบ้าน

สำหรับตอนนี้ โลกต้องมุ่งเน้นไปที่การตอบสนองความต้องการด้านมนุษยธรรมของประชาชนชาวอัฟกานิสถาน หลายปีแห่งความขัดแย้ง ความยากจน รวมไปถึงภัยธรรมชาติที่เกิดขึ้นบ่อยครั้ง นำพาอัฟกานิสถานให้เข้าใกล้จุดสูงสุดในดัชนีความรุนแรงของวิกฤตโลก ความท้าทายในการเข้าถึงความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรมที่เกิดขึ้นอย่างต่อเนื่องนั้น ทำให้การส่งมอบแค่เพียงความต้องการเร่งด่วนคงไม่เพียงพอและไม่ใช่เรื่องที่ถูกต้องนัก

ถอดความโดย : Halal Life Magazine

ที่มา : The Muslim Vibe – The Current Humanitarian Crisis Unfolding in Afghanistan

อ้างอิง

วิกฤตมนุษยธรรม หายนะที่กำลังซ้ำเติมอัฟกานิสถาน

About author View all posts Author website

Halal Life