ความไม่แน่นอนเป็นธรรมชาติของดุนยาโดยแท้จริง … ด้วยเหตุนี้ มนุษย์จึงพยายามหาความแน่นอนด้วยการสร้างสิ่งที่เรียกว่า “ความมั่นคง” ขึ้นมา แต่พอว่ากันต่อไปจริงๆ ก็ไม่มีความมั่นคงใดที่แน่นอนอีกเช่นกัน
การเกิดความกังวลในดุนยาจึงเป็นเรื่องปกติธรรมดาของมนุษย์ และด้วยความกังวลนี้เองที่ได้หล่อหลอมตัวตนของเขาขึ้นมาในแบบที่เรียกว่า “ความเห็นแก่ตัว” ได้เช่นกัน … จนทำให้ลืมคิดถึงสิ่งที่ตนเองทำลงไป และถ้าหากเป็นผู้ศรัทธา มันก็อาจทำให้เขาลืมคิดไปว่า ความศรัทธาของเขาได้บอกเขาตั้งแต่เริ่มแล้วว่า โลกทั้งหมดอยู่ในความแน่นอนจากการกำหนดของผู้สร้าง
ความกังวลในดุนยา เมื่อมีมากไปจนลืมหวนมาทบทวนศรัทธา ทำให้เผลอหลุดกระทำอะไรหลายอย่างที่ข้ามเส้นไปสู่ความน่าเกลียด … อย่างเช่น ถ้าเลือกจะแต่งงานกับผู้หญิง ก็ดันเผลอไปนับทรัพย์สมบัติ ที่ดิน สวนยาง หรืออะไรๆ ของฝ่ายหญิงเข้า ถ้าจะเลือกงานก็มุ่งแต่คิดถึงอัตราการตอบแทนที่สูง คิดรายละเอียดไปยังค่านอกเวลา ค่าน้ำมันรถ ค่าเบี้ยเลี้ยงประชุม และสวัสดิการอะไรอีกมากมาย ถ้าจะเรียนหนังสือ ก็คิดแล้วคิดอีกว่า มันเป็นสาขาทำรายได้ดีหรือป่าว ในอนาคตมันเป็นความต้องการตลาดขนาดไหน
ที่จะทำให้ดูย้อนแย้งที่สุด คือคนที่ก้าวมาทำงานกิจกรรมเพื่อพัฒนาสังคม เพื่อคนด้อยโอกาสต่างๆ ซึ่งมีนัยยะของคนที่มีอุดมการณ์เสียสละ แต่กลับคิดถึงแต่จำนวนเงินตอบแทน คิดถึงแต่กำไรของแต่ละโปรเจ็คท์ คิดถึงค่าตอบแทนรายชั่วโมง อะไรทำนองนี้
ความกังวลในดุนยา ทำให้คนรวย คิดจะรวยขึ้นไปอีก คนจนก็คิดจะขยับมาเป็นคนชั้นกลาง การคิดขยับอะไรแบบนี้เป็นเรื่องที่ดี แต่เพราะความกังวลในดุนยา บางครั้งมันนำไปสู่การแย่งชิงและเอารัดเอาเปรียบ การทำให้คนอื่นล้มลงไป เพื่อตัวเองจะก้าวข้าม … ความกังวลในดุนยาแบบนี้ คือที่มาของความวุ่นวายไปทั่วทุกหย่อมหญ้า และอธิบายได้ว่า มันคือที่มาของการข่มเหงรังแกระหว่างกันและกัน
อาศัยจังหวะความกังวลแบบนี้เอง ชัยฏอนมารร้ายจึงเข้ามาแทรก กระซิบกระซาบ และสร้างข้อเสนอต่างๆ ขึ้นมามากมาย จนเราเองอาจลืมนึกไปว่า ดุนยาแห่งนี้มีธรรมชาติที่เป็นเช่นไร? และเราจะมีอายุไปนานสักแค่ไหน? … ถึงอย่างไรก็ตาม ถือว่าเป็นเรื่องยากที่สุดของชีวิต คือการที่จะเอาชนะความกังวลนี้เพียงลำพังด้วยตัวเราเอง หรืออาจกล่าวได้ว่าเป็นไปไม่ได้เลย … เราสามารถสรุปได้เลยว่า มีเพียงสิ่งเดียวที่จะเอาชนะมันได้คือ “ความศรัทธา” (อีหม่าน) เท่านั้น
แต่ที่จะยุ่งยากมากไปอีก คือการที่มารร้ายทำให้เรามั่นใจถึงความมั่นคงในดุนยาในวิธีอื่นๆ ที่ฉาบฉวย แทนที่จะเป็นอีหม่าน แต่กลับเป็นโครงการต่างๆ โครงการพวกนี้มาในนามของปรัชญาแบบอื่น กระบวนการทางการเมือง เศรษฐกิจ และสังคม และการจัดตั้งกลุ่มและพรรคต่างๆ จนดูเหมือนว่า ชีวิตเรารู้สึกได้ถึงความมั่นคง … แต่ทั้งหมดนั้นไม่จริง เพราะอย่างไรเราก็ต้องเดินทางไปพบกับจุดจบที่ทำให้ชีวิตไม่มั่นคงอยู่ดี
ความกังวลในดุนยา ไม่สามารถขจัดไปได้ด้วยโลกที่เราสร้างขึ้นมาหลอกตัวเอง … ความศรัทธา(อีหม่าน)ที่แท้จริงเท่านั้น คือคำตอบที่คลี่คลายและเป็นจริงได้ … ศรัทธาในอิสลามนั้นไม่ใช่การละทิ้งโลก แต่ทำให้โลกนี้มั่นคงขึ้นในแบบของศรัทธา
เรื่องโดย : อัล อัค
Photo by Mikito Tateisi on Unsplash
