หากหนึ่งในหน้าที่สำคัญของการเป็นมุสลิม คือการทำความดีและสร้างประโยชน์ให้สังคม ไม่ว่าเราจะอยู่ในอาชีพใดก็ตาม
แล้วถ้าหากเราเป็นสถาปนิก หรือเป็นนักออกแบบล่ะ ? เราจะทำความดีและช่วยเหลือสังคมได้อย่างไร เราจะใช้ทักษะความสามารถที่มีทำประโยชน์ให้กับผู้คน สังคม และศาสนาของอัลลอฮ์ได้อย่างไร
คอลัมน์ Small Talk จะชวนไปพูดคุยกับ คุณซัลมาน มูเก็ม หนุ่มนักออกแบบจากคณะสถาปัตยกรรม มหาวิทยาลัยรังสิต ผู้ซึ่งเป็นหัวหน้า กลุ่มสถาปนิกมุสลิมเพื่อชุมชน ที่ใช้ทักษะความสามารถของตัวเองมาช่วยเหลือผู้คนและสังคม เรื่องราวของพวกเขาจะเป็นอย่างไร ไปอ่านกันได้เลยค่ะ
กลุ่มสถาปนิกมุสลิมเพื่อชุมชนคืออะไร
กลุ่มสถาปนิกมุสลิมเพื่อชุมชน เป็นกลุ่มที่ทำงานด้านการออกแบบสถาปัตยกรรม อาทิเช่น มัสยิด โรงเรียนตาดีกา โรงเรียนท่องจำอัลกุรอาน ศูนย์การเรียนรู้ บ้านเพื่อการอยู่อาศัย รวมถึงบ้านของผู้ยากไร้ ผู้ยากจนขัดสน โดยมุ่งเน้นไปที่การทำงานให้กับองค์กรมุสลิมและสังคมมุสลิมเป็นหลัก ซึ่งสมาชิกในกลุ่มมาจากกลุ่มคนหลากหลายสาขาอาชีพเช่น สถาปนิก มัณฑนากร วิศวกรสาขาต่างๆ ที่เกี่ยวข้องในการออกแบบงานสถาปัตยกรรม
ช่วยเล่าความเป็นมาให้ฟังหน่อย
มุสลิมทุกคนที่เคยเรียนประวัติศาสตร์อิสลามนั้นต่างทราบดีว่า กลุ่มสถาปนิกกลุ่มแรกของอิสลามคือ ท่านนบีมูฮัมหมัด (ซ.ล.) และบรรดาสาวกของท่าน ในเหตุการณ์ครั้งประวัติศาสตร์ คือการอพยพของท่านนบีมูฮัมหมัด (ซ.ล.) จากเมืองมักกะฮฺสู่เมืองมาดีนะฮฺ
สิ่งแรกที่ท่านนบีมูฮัมหมัด (ซ.ล.) ทำเมื่อท่านเดินทางมาถึงนั้นคือการสร้าง “มัสยิด” ซึ่งมัสยิดหลังนี้แหละคือสถานที่สร้าง “ครูของโลก” ในเวลาต่อมา จนทำให้อิสลามเดินทางมาถึงเราในทุกวันนี้ เหตุการณ์ครั้งนั้นได้ชี้ให้เราเห็นถึงความสำคัญของการสร้างสถาปัตยกรรมที่ดำเนินคู่กับศาสนาอิสลามมาตลอดหน้าประวัติศาสตร์
ปัจจุบันในสังคมมุสลิมเรากลับพบว่า อาคารและสถานที่ต่างๆ ที่สามารถรองรับการดำเนินวิถีชีวิตตามหลักการอิสลาม ไม่ว่าจะเป็นมัสยิด โรงเรียน ปอเนาะ ฯลฯ นั้นยังขาดองค์กรของมุสลิมที่ทำงานด้านการออกแบบอาคารโดยตรง จึงทำให้สังคมมุสลิมเรายังขาดสถานที่ดังที่กล่าวมาอยู่มากเมื่อเทียบกับความต้องการของสังคม
คุณซัลมานได้มองเห็นความสำคัญตรงนี้ จึงพยายามรวบรวมพี่น้องที่เรียนด้านการออกแบบมาด้วยกันในช่วงเรียนมหาลัย โดยได้จัดตั้งกลุ่ม “สถาปนิกมุสลิมเพื่อชุมชน” ขึ้น เพื่อทำงานรับใช้ศาสนาในแนวทางที่ตนนั้นถนัด
จุดมุ่งหมายของกลุ่มสถาปนิกเพื่อชุมชน
ในการทำงานออกแบบสถาปัตยกรรม ทางกลุ่มสถาปนิกฯ ได้นิยามความหมายเฉพาะของคำว่า “สถาปัตยกรรม” หมายถึง “สถานที่แห่งการทำความดี”
เป้าหมายหลักของกลุ่มคือการสร้าง “สถานที่แห่งการทำความดี” ให้เพียงพอต่อความต้องการของสังคมมุสลิม อีกทั้งยังต้องการให้กลุ่มสถาปนิกมุสลิมเพื่อชุมชนเป็นศูนย์การของการทำงานด้านการออกแบบสถาปัตยกรรมให้กับสังคมมุสลิมในประเทศไทย
ผลงานที่ผ่านมามีอะไรบ้าง
ตอนนี้กลุ่มสถาปนิกฯ กำลังออกแบบและก่อสร้างโครงการให้กับองกรณ์มุสลิมหลายๆ องค์กรด้วยกัน คือ
- โครงการมาดีนาตุลกุรอาน (ดินแดนแห่งอัลกุรอาน) ของมูลนิธิอัลบายานเพื่อการศึกษา ซึ่งเป็นโรงเรียนท่องจำอัลกุรอานสำหรับเด็กๆ ในจังหวัด นราธิวาส
- โครงการก่อสร้างศูนย์การเรียนพัฒนปัญญา โครงการนี้เป็นโรงเรียนแนว Home school ที่เน้นทางด้านการเรียนรู้ตามหลักการอิสลาม ควบคู่กับการเรียนวิชาสามัญ
- โครงการก่อสร้างอาคารเรียนสถาบันท่องจำอัลกุรอานนูรุลอิสลาม ของโรงเรียนแสงธรรมวิทยา
ในกระบวนการทำงานของทุกๆ โครงการที่กลุ่มสถาปนิกฯ ได้ร่วมทำงานที่ผ่านมา เราไม่ได้มีเงินทุนมาสนับสนุนเลย ทุกโครงการจึงจำเป็นต้องเริ่มต้นจากการจัดระดมทุนรับบริจาคจากผู้มีจิตศรัทธาทั้งสิ้น โดยจะขอยกตัวอย่างเช่น โครงการมาดีนาตุลกุรอาน ที่ต้องการจัดซื้อที่ดินบนเนื้อที่ 24 ไร่ เป็นจำนวนเงินถึง 5,000,000 บาท
ซึ่งในวันจัดงานขอทุน ทางกลุ่มได้จัดทำสื่อนำเสนอการออกแบบโครงการต่อผู้ที่มาร่วมงาน ในวันดังกล่าวจนทำให้สามารถระดมเงินได้ครบตามจำนวน ภายในวันนั้นเลย จึงสามารถแสดงให้เห็นว่าพลังแห่งสถาปัตยกรรมนั้น สามารถสร้างอะไรที่ยิ่งใหญ่เกินความสามารถของเราได้จริงๆ และนั้นก็ด้วยการกำหนดกฎสภาวะที่สมบูรณ์จากอัลลอฮฺ
สิ่งที่ได้รับจากการทำงานเพื่อสังคม
อิสลามได้สอนมุสลิมทุกคนว่า เราเกิดมาบนโลกนี้เพื่อการทดสอบ เราเปรียบเสมือนนักเดินทางที่กำลังมุ่งสู่ทางกลับบ้าน บ้านที่เป็นของเราจริงๆ ในโลกหน้า (อาคีเราะฮฺ) และเสบียงที่ดียิ่งของนักเดินทางก็คือ “ความดี” เพื่อที่เราจะได้นำเสนอต่ออัลลอฮฺและขอความเมตตาจากพระองค์
ในการทำงานทุกๆ วันของกลุ่มสถาปนิกฯ จึงเปรียบเสมือนการทำความดี (อีบาดะฮฺ) อยู่ทุกขณะ เพราะทุกๆ อาคารที่กลุ่มสถาปนิกฯ ออกแบบและสร้างขึ้น ล้วนแล้วแต่เป็น “สถานที่รองรับการทำความดี” ทั้งสิ้น
จากคำสอนของศาสนาอิสลามได้บอกไว้ว่า ทุกๆ ความดีที่ได้กระทำขึ้นในอาคารที่เราสร้าง (เช่นมัสยิด) ความดีเหล่านั้น จะถูกบันทึกเป็นความดีของเราและบิดามารดาของเราเช่นกัน (ผลบุญญารียะฮฺ) เหตุผลเพียงแค่นี้จึงเพียงพอแล้ว ที่เราทุกๆ คนในกลุ่มสถาปนิกฯ จึงได้พร้อมใจกันเสียสละทำหน้าที่ตรงนี้”
หากน้องๆ ที่เรียนสายนี้มา อยากจะมีส่วนร่วมล่ะ
กลุ่มสถาปนิกมุสลิมเพื่อชุมชนมีนโยบายในการสร้างเครือข่ายตรงนี้อยู่แล้ว ซึ่งเป็นนโยบายหลักของกลุ่มเลย หากมีน้องๆ สนใจเรียนรู้การปฏิบัติวิชาชีพในพื้นที่ชนบทและการทำงานร่วมกับองค์กรต่างๆ ในสังคมอิสลามแบบนี้ ทางกลุ่มยินดีต้อนรับมาก รวมถึงพี่น้องที่ทำงานเป็นสถาปนิกหรือสาขาที่เกี่ยวข้อง ทางกลุ่มจะขอถือโอกาสตรงนี้เรียนเชิญพี่น้องทุกคนให้มาร่วมกันทำงานเพื่อรับใช้สังคม รับใช้ศาสนาอิสลามของเรา โดยสามารถติดต่อไปทางเพจของกลุ่มสถาปนิกมุสลิมเพื่อชุมชนได้เลย
สุดท้ายคุณซัลมานได้ฝากคำพูดท่านนบี (ซ.ล.) ไว้ว่า
“ผู้ใดก็ตามที่สร้างมัสยิดเพื่ออัลลอฮฺ แม้จะมีลักษณะเหมือนกับรังนกเล็กๆ (หมายถึงการบริจาคเพื่อซื้ออิฐสักหนึ่งก้อนหรือซื้อปูนสักหนึ่งถุง) หรือว่าจะน้อยกว่านั้น (ไม่จำเป็นต้องสร้างมัสยิดทั้งหลัง) แต่ทำเพื่ออัลลอฮฺ พระองค์จะทรงสร้างบ้านในสวนสวรรค์ให้แก่เขา” (บันทึกโดยอิบนุมาญะฮฺ)
