“ชื่อ” คือสิ่งที่บ่งบอกตัวตนของบุคคล คุณคิดว่าคนๆ หนึ่งจะมีชื่อมากที่สุดสักกี่ชื่อ? นอกจากชื่อจริงเพราะๆ เพื่อระบุตัวตนตามบัตรประชาชน ชื่อเล่นที่มีไว้เพื่อให้เรียกกันง่ายๆ หรือฉายาที่เพื่อนๆ ตั้งให้ตามบุคลิกของแต่ละคน
ผู้ที่นับถือศาสนาอิสลามหรือ “มุสลิม” ยังมีชื่อเพิ่มขึ้นมาอีกหนึ่งชื่อ! เราเรียกมักเรียกชื่อนี้ว่า “ชื่อมุสลิม” “ชื่ออาหรับ” หรือ “ชื่อแขก” เพราะชื่อส่วนใหญ่ที่ตั้งนี้มาจากภาษาอาหรับนั่นเอง ว่าแต่ทำไมมุสลิมต้องมี “ชื่อมุสลิม” เพิ่มมาอีกด้วยนะ?
คนมุสลิมมีวัฒนธรรมในการตั้ง “ชื่อมุสลิม” มาตั้งแต่เดิม เพื่อบ่งบอกให้รู้ถึงความเป็นมุสลิม และที่สำคัญคือเพื่อความบารอกัต (หรือแปลเป็นไทยให้เข้าใจง่ายๆ ว่า สิริมงคล) เพราะแต่ละชื่อที่บรรดาผู้ปกครองคัดสรรค์ให้ลูกน้อยนั้น จะต้องเป็นชื่อที่มีความหมายดีและมีความไพเราะ
โดยมักจะเลือกจาก ชื่อของบรรดาศาสนทูต ในยุคต่างๆ ตัวอย่างเช่น มูฮัมมัด อิบรอฮีม อิสมาอีล อาดัม มูซา อีซา ฮารูณ ยูซุฟ ยะห์ยา ดาวูด
ชื่อจากบรรดาอัครสาวก ทั้งชายและหญิง ชหรือชื่อของบรรดาผู้ใกล้ชิดท่านศาสนทูตผู้ซึ่งเป็นแบบอย่างที่ดี ตัวอย่างเช่น อบูบักรฺ อุมัร อุสมาน อาลี คอดียะห์ อาอิชะห์ ฟาติมะห์ อาซียะห์ ฮาญัร
ชื่อของซูเราะห์ หรือชื่อตัวบทในคัมภีร์อัลกุรอาน ตัวอย่างเช่น อันนูร ฟุรกอน ฏอฮา มัรยัม อันอาม ลุกมาน ยาซีน อินซาน
ชื่อพระนามของอัลลอฮ์ พระเจ้าที่มุสลิมสักการะนับถือ มีชื่อเรียกที่ต่างออกไปอีก 99 ชื่อ สำหรับมุสลิมที่ต้องการแสดงออกถึงความเป็นบ่าวของพระองค์ตั้งแต่การตั้งชื่อให้ลูกหลาน จึงมีการใช้คำว่า “อับดุล” ซึ่งแปลว่า “บ่าวของ” แล้วตามด้วย 1 ใน 99 ชื่อของพระผู้เป็นเจ้า ตัวอย่างเช่น อับดุลเลาะฮ์ อับดุลการีม อับดุลเราะห์ฮีม อับดุลเราห์มาน อับดุลมาลิก อับดุลอะซีซ อับดุลฟัตตะห์
แต่เดิมนั้น ปู่ ยา ตา ยาย ทวด ของเรามักจะมีชื่อเพียงชื่อเดียว เป็นชื่อสั้นๆ เรียกง่ายๆ และใช้ชื่อมุสลิมเป็นทั้งชื่อจริงและชื่อเล่นไปในตัว ยุคต่อๆ มา ชื่อมุสลิมมีความครีเอทเพิ่มมากขึ้น ในปัจจุบันคนมุสลิมมักตั้งชื่อที่แปลกขึ้น เรียกยากขึ้น อาจจะเป็นการใช้คำในภาษาต่างประเทศ หรือหยิบคำนั้นมาผสมกับคำนี้ ให้ดูไม่เหมือนใคร ตัวอย่างเช่น ริซวาน่า ซาบีร่า คาร์ลิส กัยนา คอนซาน ซาเบีย
สำหรับคนต่างศาสนิกคงจะชินกับเพื่อนๆ มุสลิมที่มักจะมีชื่อเล่นว่า น้องนา น้องดา น้องมา หรือพี่หมัด พี่ลีฟ พี่มาน อยากรู้หรือไม่ว่า ชื่อเล่นเหล่านี้มาจากชื่อมุสลิมเพราะๆ ชื่อไหน และมีความหมายว่าอะไรบ้าง ลองไปดูตัวอย่างกัน
ชื่อผู้ชาย
อะหมัด , มูฮัมหมัด : ผู้ที่ได้รับการสรรเสริญ
อับบาส : สิงโต , ผู้กล้าหาญ
อะลีฟ : เป็นมิตร
ฮาริซ : แข็งแรง , อดทน
นาบิล : ผู้ที่ฉลาด , มีเกียรติสูงส่ง
ฟีรอส : ความสุขแห่งชัยชนะ
ฮัมซะห์ : ราชสีห์
อะซีร : ผู้ได้รับการยกย่องให้เกียรติ
.อะนีส : ผู้คุ้นเคย , ผู้เป็นมิตร
บาซิม : ผู้ยิ้มแย้ม
บัดรี่ย์ : ฝนก่อนเหมันตฤดู
ฮัยดัรฺ : ราชสีห์
มัจฺญ์ดี่ย์ : ผู้มีความรุ่งโรจน์
อัซมีน : ผู้ที่มีความมุ่งมั่นจริงจัง
สุลัยมาน : ความสงบสุข , ความปลอดภัย
มุรีด : ผู้คงแก่เรียน
เนาฟัล : ชายหนุ่มผู้เพียบพร้อมไปด้วยทุกสิ่ง
ฟาฎิล : ผู้ชายที่ประเสริฐ/ดี
ชุกรี : ผู้ขอบคุณ , มีความกตัญญู
ฟิรเดาส์ : ชื่อสวรรค์ชั้นฟิรเดาส์
ฟารูก : ผู้ที่แยกแยะดีชั่ว สัจธรรมและสิ่งจอมปลอม
รอชิด : ที่ได้รับการชี้นำ
รุสลัน : ทูต,ตัวแทน
ลุฏฟี่ : การอ่อนน้อม , สุภาพของฉัน
ศ็อบรี่ : ความอดทน , มีขันติ
ชื่อผู้หญิง
ฮุสนา : สวยงาม
ฟารีดา : มีค่า พิเศษ
ฮูดา : ทางอันเที่ยงตรง
ฮุสนี : ความดีของฉัน
นัจวา : การยกย่อง
ฮาบีบะห์ : ผู้เป็นที่รัก
ซัลมา : ความปลอดภัย
นัสรีน , นัสเราะห์ : การช่วยเหลือ
ฟาติน : ฉลาด , น่ารัก
ตัสนีม : น้ำพุแห่งสวรรค์
อมาลีน : บรรดาผู้ทำความดี ,
อัจญริน : รางวัล , ผลบุญ
นะดา , นาดา : น้ำค้าง
ญะมีละฮฺ : สวย
ละตีฟะฮฺ : อ่อนโยน
ลัยลา : ราตรี, สดใส-ร่าเริง,รัตติกาล
รอนีย์ : ราชินี
นูรีน : แสงสว่าง
บัดรียะฮฺ : จันทร์เพ็ญ , พระจันทร์ , ดวงจันทร์
ฮาละฮฺ : รัศมีวงแหวนรอบดวงอาทิตย์ ,หรือดวงจันทร์
อุมนียะฮฺ : ความหวัง
ฟาดี , ฟาดียะห์ : ผู้เสียสละ
นัจมีย์ : ดวงดาว
นุอมา : ความกรุณา ความโปรดปราน
นิสรีน : กุหลาบขาว
ต่อไปนี้เวลาจะเรียกเพื่อนมุสลิมด้วย “ชื่อมุสลิม” เราก็จะรู้ที่มาที่ไป และพอรู้ความหมายของชื่อนั้นๆ บ้างแล้ว และทำให้เราได้รู้ว่าการตั้งชื่อของชาวมุสลิมไม่เพียงคำนึงถึงความไพเราะถูกใจอย่างเดียวเท่านั้น แต่ชื่อของชาวมุสลิมยังมีความหมายที่ดีอีกด้วย
